Pszczoły sobą potrząsają. Od dawna wiadomo było, że pszczoły porozumiewają się za pomocą wibracji. Widuje się np., że jedna pszczoła chwyta czasem inną pszczołę i jakby nią potrząsa. 1/12 łyżeczki – tyle miodu produkuje pszczoła w ciągu całego swojego życia. Te błonkoskrzydłe owady potrafią zapracować się na śmierć. Odosobnione giną – nie z głodu czy chłodu, ale z samotności. Pszczoła to wyjątkowy owad nie tylko pod względem polskiej ortografii… Ekonomiści obliczyli, że produkty będące efektem zapylania przez pszczoły stanowią wartość od 235 mld dolarów do nawet pół tryliona dolarów (Raport IPBES, 2019).Pszczołom zawdzięczamy nie tylko miód100 gatunków roślin uprawnych zapewnia około 90 procent żywności na całym świecie. Jednocześnie 75 z nich wymaga zapylania przez pszczoły. Ciężkiej pracy pszczół zawdzięczamy istnienie niemal 4 tysięcy odmian warzyw. Pamiętajmy, że rośliny stanowią żywność nie tylko dla nas ludzi, ale także dla zwierząt, w tym hodowlanych. Można więc uznać, że pszczoły pośrednio przyczyniają się do produkcji mleka czy to nie jedyne co zawdzięczamy pszczołom. Nie zapominajmy o właściwościach leczniczych zarówno miodu jak i zapylanych przez nie roślin. Pszczoły produkują propolis, potocznie nazywany pszczelim kitem. Jest to substancja wytwarzana w celu uszczelnienia ula. Błonkoskrzydłe wykorzystują kit do przytwierdzania plastra miodu do ścian oraz do balsamowania „nieproszonych gości”, którzy wtargnęli do ula. Propolis to stosowany od wieków środek leczniczy – mieszanka drzew, krzewów i wydzielin gruczołów pszczelich. Skład kitu zależy od roślin z jakich pszczoły zbierają pyłek. Propolis ma działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze. Stosowane jest przy przeziębieniu, ale także w leczeniu oparzeń, gdyż pszczeli kit przyspiesza gojenie ran. Leczniczo wykorzystuje się również pyłek kwiatowy, pszczele mleczko oraz pierzgę (pokarm pszczół wytwarzany w środku ula, mieszanka pyłku, śliny owada i miodu). Propolis wspomaga także leczenie nowotworu. Bromatolodzy z Białegostoku odkryli, że hamuje rozwój glejaka. Naukowcy potwierdził hamujący wpływ propolisu oraz miodu pszczelego na komórki glejaka wielopostaciowego linii U-87 MG, także w obecności temozolomidu – leku stosowanego w może być tylko jednaW Polsce mamy ponad czterysta gatunków pszczół, ale tylko jedna wytwarza miód i żyje pod nadzorem – to pszczoła miodna. Według Instytutu Ogrodnictwa w 2019 roku nasz kraj zamieszkiwało 1,68 mln pszczelich rodzin. Rodzina, czyli ul to społeczeństwo składające się z królowej matki, robotnic (samice) i trutni (samce). Te błonkoskrzydłe owady przechodzą przeobrażenie zupełne. Z jaj przeistaczają się w poczwarkę, a dopiero później w postać dorosłą. Matka i robotnice są diploidalne, a to, jaką rolę będą pełniły w ulu zależy od tego, czym są karmione. Robotnice odżywiane są przez 3 dni, królową karmi się pszczelim mleczkiem do momentu przeistoczenia w poczwarkę. Z niezapłodnionych jaj wylęgną się samce, czyli trutnie pszczele. Matka pszczela wygryza się po 16 dniach, pszczoła robotnica po 21 dniach, a truteń aż po 24 dniach. Przy czym królowa matka – może być tylko jedna. Dlatego pierwsza wylęgła matka zabija pozostałe. Po osiągnięciu dojrzałości (ok. 6 dnia) odbywa lot godowy, a następnie wraca do gniazda i zajmuje miejsce starej matki, która wcześniej opuściła gniazdo i odleciała z częścią robotnic na poszukiwanie nowego gniazda w procesie zwanym polityczny ulaCo ciekawe, to jak określano ustrój panujący w ulu zależało od czasów w jakich żyli ludzie i panującego ówcześnie ustroju politycznego danego państwa. Starożytni Egipcjanie w królowej matce widzieli faraona, a w reszcie pszczół niewolników. Platon nazwał trutni – arystokratami. W starożytnym Rzymie królową pszczół opisywano jako cezara. Natomiast Szekspir w „Henryku V” opisał ul jako monarchię. Francuzi w XVII wieku uważali, że ul odwzorowuje system feudalny, a nieco później Lew Tołstoj w „Historii ula z łubianym daszkiem” wykorzystał przykład pszczół do opkazania zwyrodnień ustroju monarchistycznego oraz społeczeństwa oszukiwanego i grabionego przez trutnie. W XX wieku ul stanowił przenośnię ustroju komunistycznego – ceną za utratę indywidualizmu miał być dobrobyt całego społeczeństwa. Również w obecnych czasach wykorzystujemy ul jako przenośnię i np. pokazujemy królową matkę jako managera zadańPodział ról w ulu jest prosty. Zadaniem królowej jest składanie jaj. Pszczela matka ma za zadanie zapewnia ciągłość rodziny. Wyobraźcie sobie, że w ciągu jednego roku składa do dwustu tysięcy jaj. W jej zapłodnieniu bierze udział wiele trutni, które nota bene do tego zostały stworzone i jest to ich jedynym życiowym zadaniem. Lot godowy odbywa się w wiosenny, bezwietrzny dzień, z reguły między godz. 12 a 18. Matka wabi trutnie specjalnym zapachem, który posiadają wydzielane przez nią feromony (wyczuwalne dla trutni z odległości około 100 m). Matka kopuluje w powietrzu. Trutnie bezpośrednio po akcie umierają z powodu wyrwania aparatu kopulacyjnego po zakończonej jak na królową przystało jest dobrze zaopiekowana przez pszczoły robotnice. Do ich obowiązków wobec matki należy karmienie, sprzątanie jej odchodów, a nawet trawienie za nią, gdyż królowe nie mają gruczołów, których używają robotnice do trawienia pokarmu. Królowa żyje od 3 do 5 lat w tym czasie cały czas wytwarza to najliczniejsza grupa pszczół w ulu. W jednej może być ich nawet 80 tys. I tak naprawdę to na nich spoczywa obowiązek utrzymania rodziny. Pełnią różne role – jedne sprzątają, inne karmią larwy, jeszcze inne strzegą ula, większość jednak zbiera pył i nektar. Robotnice letnie i wiosenne żyją do 40 dni. Jesienne mogą żyć nawet 9 w końcu – trutnie – tak często uważane za mało pożyteczne. I chociaż rzeczywiście nie mają wielu obowiązków to są niezastąpione, gdyż to dzięki nim ul wzbogaca się o kolejne pszczoły. Trzeba przyznać, że pszczoły robotnice traktują ich delikatnie mówiąc zadaniowo i gdy te zrobią swoje – zimą wypędzają je z ula. Trutnie żyją około 3 matka i robotnice zimują w ulu, dlatego rój może istnieć nawet kilka lat. Na zimę pszczoły kłębią się w ulu, jedzą zebrane latem zapasy i ogrzewają nawzajem machając skrzydełkami. Wielkość roju określa się w kilogramach. Silny rój to 3 kg pszczół, średni to około 2 kg, słaby- około 1 – dobra inwestycjaW 2019 r. produkcja miodu w Polsce wyniosła 18,1 tys. ton, czyli o ponad 4 tys. ton (ok. 18%) mniej niż w 2018 r. Optymistycznym akcentem jest rosnąca świadomość roli pszczół w od jednej rodziny pszczelej, pszczelarz odbiera 15-20 kg miodu. Do wytworzenia 1 kg miodu, pszczoły muszą odwiedzić nawet kilka milionów kwiatów, przemierzy łącznie aż 150 000 km. Te liczby dają obraz tego, jak wiele pszczół jest potrzebnych byśmy mogli cieszyć się żywnością i miodem na sklepowych półkach. Dlatego tak ważne są inicjatywy mające na celu podkreślanie roli tych owadów w ekosystemie. Coraz więcej instytucji otwiera pasieki na dachach miejskich biurowców. Pszczoły hodowane przez Bank BNP Paribas, który był jednym z prekursorów tej idei, pod czujnym okiem Pszczelarium – opiekuna pasieki, wyprodukowały w 2019 roku 270 kg miodu, czyli o 60 kg więcej niż w ciągu poprzednich 12 miesięcy. W 2020 roku wyprodukowały już 170 kg miodu. Takie różnice wynikają głównie z uwarunkowań pogodowych i kondycji Warszawie i Rudzie Śląskiej, przyszła pora na Kraków – tam, w budynku BNP Paribas przy ul. Armii Krajowej 28 przeznaczymy kolejny dach Banku, by stał się domem dla pszczelej rodziny. Wiosną ule stanęły też na tarasie biurowca Arval Service Lease Polska – członka grupy kapitałowej BNP Paribas. Łącznie w 2019 roku pszczoły miodne Banku wyprodukowały 270 kilogramów miodu, w tym miód kasztanowcowo-klonowy. To zasługa prawie pół miliona pszczół z 9 ciekawostek o pszczołachPszczoły nie rozpoznają koloru „ciepło jak w ulu” wzięło się stąd, że kiedy matka składa jaja – pszczoły utrzymują stałą temperaturę w gnieździe st. C niezależnie od temperatury Londynie została zbudowana pierwsza na świecie autostrada dla pszczół. To prawie 12 km odcinek wysadzany porozumiewają się za pomocą tańca i dźwięków wydawanych skrzydełkami. Tańcząc pszczoła informuję resztę pszczół o odległości w jakiej znajduje się znalezione przez nią źródło pyłku. Koło – oznacza, że pożytek znajduje się blisko, półksiężyc, że w odległości od 10 do 40 metrów od ula, kiedy pszczoła „kręci” ósemki znaczy to, że po pyłek trzeba lecieć nieco dalej. Figury określają jednocześnie w którym kierunku względem słońca trzeba lecieć do pożytku, a także o tym jaki jest stopień trudności dotarcia do posiadają trzy pary odnóży. Na trzeciej parze nóg znajdują się specjalne koszyczki, w których pszczoły przenoszą pszczoła sygnalizuje znalezienie nowego źródła przybytku, odpowiednim ruchem określa jego odległość. Gdy zatacza koło, pożytek znajduje się blisko, półksiężyc -pożytek w odległości 10-40 m, ósemki – jeszcze większa odległość źródła pożytku. Rodzaj tych figur tanecznych informuje również pozostałe pszczoły o położeniu pożytku względem słońca a także o skali trudności zasięg lotu pszczoły to 3 km. Maksymalnie może wynosić nawet ponad 10 mitologii egipskiej pszczoły to łzy boga Ra (bóg słońca) z których powstała określa pszczoły jako owady święte. Dla średniowiecznych chrześcijan żądło symbolizowało słuszną “miodowy miesiąc” wywodzi się ze starożytnych obrzędów. Wówczas miód bardzo często gościł na weselnych stołach. Ponieważ miód ma korzystne właściwości był on porównywany do czarodziejstwa – przyjęto zatem, że pierwszy miesiąc państwo młodzi musieli koniecznie jeść miód i pić miodowe napoje. Goryczaka żółciowego (szatana) odróżnisz natychmiast po wyjątkowo gorzkim smaku, podczas gdy borowik szlachetny (prawdziwek) będzie smakował łagodnie, orzechowo. Kolor rurek – znajdujące się pod kapeluszem pory i rurki u dorosłych szatanów będą różowe, natomiast u prawdziwków – białawe, z wiekiem również żółte Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... Wśród mchów i paproci, czyli co nie tylko Żwirek i Muchomorek wiedzieć powinni o Wigierskim Parku Narodowym PYTANIA DO GRY TERENOWEJ 1. Co to jest barć? 2. Czym się różni barć od kłody bartnej? 3. Co to jest ,,dzianie” barci ? 4. Jak nazywano pierwotnego pszczelarza? 5. Kto zamieszkuje barcie? 6. Barć jest domem pszczoły miodnej czy pszczoły - porobnicy miodunkowej? 7. Czy trzmiel jest pszczołą, tak czy nie? 8. Czy w barci wiszą ramki pszczele, tak czy nie? 9. Jak nazywa się otwór przez który pszczoły wchodzą do barci? 10. Wymień jedno z ,,narzędzi” wykorzystywanych do wchodzenia na drzewo bartne. 11. W którym wieku nastąpił upadek bartnictwa na Suwalszczyźnie? 12. Wymień dwie przyczyny upadku bartnictwa w Polsce. 13. Czy bartnik w jakiś sposób oznaczał swoje drzewa bartne, a jeśli tak, to jak? 14. Skąd pszczoły biorą miód? 15. Wymień przynajmniej dwa powody, dla których człowiek dba o pszczoły 16. Gdzie pszczoły składają przyniesiony nektar? 17. Co może niepokoić pszczoły w barciach. Podaj 2 przykłady. 18. W jaki sposób bartnik oznaczał swoje drzewo bartne? 19. Do czego służyła ,,samobitnia” powieszona na drzewie bartnym? 20. Jakie znasz inne produkty pszczele poza miodem? Wymień 2 przykłady. żywi się bóbr? 22. Czy siekacze bobra rosną przez całe życie? nazywa się domek w którym mieszkają bobry? 24. Czy bóbr zasypia na zimę? 25. Czy bóbr (samiec) opuszcza swoją partnerkę po urodzeniu przez nią potomstwa? 26. Jakie ryby najchętniej jada bóbr? Okonia czy płastugę? 27. Wymień przynajmniej 3 przystosowania bobra do ziemno-wodnego trybu życia. 28. Jakie są różnice w budowie łap przednich i tylnych bobra. 29. W jakim celu bóbr konstruuje tamy? 30. Czy bóbr przygotowuje spiżarnię na zimę? 31. Jakie gatunki drzew najchętniej zgryzają bobry? 32. Jakiego koloru są siekacze bobra? 33. Wymień dwa podstawowe kolory umaszczenia futra bobra. 34. Który z gatunków drzew chętniej ścinają bobry – sosnę czy osikę? 35. Który z gatunków drzew chętniej ścinają bobry – brzozę czy świerk? 36. Jaki gatunek gryzonia w Polsce jest większy od bobra? 37. Czy bóbr jest gatunkiem chronionym? 38. Jak w gwarze łowieckiej nazywa się ogon bobra? 39. jakie potrawy przyrządza się z bobra? 40. Czy ogon bobra pokryty jest futrem? 41. Wskaż prawidłową odpowiedź: - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwach: podlaskim i warmińsko-mazurskim, - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwach: podlaskim i lubelskim - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwie pomorskim 42. Wskaż prawidłową odpowiedź: - bóbr żywi się wyłącznie roślinnością, - bóbr jest wszystkożerny, ale najchętniej odżywia się gałęziami drzew i krzewów, - bóbr żywi się roślinami lądowymi i wodnymi, a niekiedy także rybami 43. Wskaż prawidłową odpowiedź: - bóbr nurkując może przebywać pod wodą do 15 minut, - bóbr nurkując może przebywać pod wodą do godziny, - bóbr nurkując może przebywać pod wodą 2 godziny. 44. Jestem wyłącznie roślinożercą. Mam brązowe futro, które w wodzie nie namaka. Moje palce kończyn przednich mają pazury, a tylne spięte są błoną pławną. Żyję w wodzie i na lądzie. Mam ogon pokryty zrogowaciałym naskórkiem, przypominającym łuskę rybią. Moje duże siekacze są koloru pomarańczowego. Kim jestem? 45. Ogon bobra pokryty jest: a. sierścią, b. gładką skórą, c. łuskowatą skórą 46. Nazwij okres geologiczny, w którym obecnie żyjemy: a. Plejstocen, b. Kreda, c. Holocen 47. Piaszczysta równina polodowcowa to: a) Łacha b) Sandr c) Morena 48. Woda w sucharach ma odczyn: a. kwaśny b. zasadowy c. obojętny 49. Bóbr to: a. organizm o budowie pośredniej między gadem i ssakiem, na co wskazuje jego ogon b. ssak łożyskowy c. ssak stekowiec 50. Ile mniej więcej bobrów żyje na terenie WPN (można pomylić się o 30%)? 51. Co jest symbolem Wigierskiego Parku Narodowego? 52. Kiedy utworzono Wigierski Park Krajobrazowy, a kiedy Wigierski Park Narodowy? 53. Największym gryzoniem żyjącym na terenie WPN jest … 54. Czy prawdą jest twierdzenie, że kopalni przodkowie bobrów byli wielkości współczesnych niedźwiedzi? 55. Które z mitycznych stworzeń należy wiązać z tą częścią świata: a. Yeti b. Wielką Stopę c. Potwora z Loch Ness d. Lokisa 56. Czy w danych czasach 20-30 tysięcy lat temu w miejscy gdzie jest współczesna Suwalszczyzna chadzały mamuty? 57. Czym zajmuje się ważna gałąź nauk biologicznych – KRYPTOZOOLOGIA? 58. Które ze stworzeń rysowano na dawnych mapach jako ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem – gryfa czy smoka? 59. Co lub kto bywa największym przysmakiem smoka? 60. Największym ptakiem drapieżnym WPN jest: a) gadożer b) bielik c) myszołów 61. Największą powierzchnię na terenie parku pokrywają: a) kemy b) ozy c) moreny 62. Czy piegi lub ewentualnie cętki pokrywają ciała smoków (tak/nie)? 63. Proszę podać jaki największy ssak obecnie występuje w WPN? 64. Za panowania którego króla oraz w którym roku Półwysep Wigierski wraz z otaczającymi puszczami, na mocy aktu fundacyjnego, został przekazany Zakonowi Kamedułów? 65. W wieku XV na terenie ówczesnej Puszczy Grodzieńskiej odbywały się polowania z udziałem koronowanych głów państwa polsko – litewskiego. Gdzie znajdował się dwór myśliwski? 66. Podaj nazwy 2 największych jezior na terenie WPN. 67. Na terenach podmokłych, przy sucharach, występuje roślina owadożerna (drapieżna). Jak się nazywa? 68. Wśród roślin na terenie WPN występują relikty polodowcowe. Które z wymienionych roślin są reliktami? a) sasanka otwarta i zimoziół północny b) borówka bagienna i brzoza niska c) brzoza niska i bażyna czarna 69. Proszę wymienić nazwy 3 rzek, przepływających przez WPN. 70. W którym roku utworzono Wigierski Park Narodowy? 71. Która wielkość najbardziej odpowiada liczbie zwierząt bezkręgowych opisanych dotychczas na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? a. 2000 b. 5000 c. 10500 72. Co oznacza termin dzianie barci? a. wykonywanie tradycyjnych wigierskich swetrów, b. wykonywanie tradycyjnych suwalskich serów, c. wykonywanie ula w pniu drzewa. 73. Kiedy zaniechano tradycyjnego bartnictwa nad Wigrami? a. w XVII wieku, b. pomiędzy 1800 a 1840 rokiem c. po 1939 roku. 74. Ile odnóży ma owad? a. zawsze 6 b. 6 lub 8, w zależności od liczby segmentów tułowia c. większość 6 lub 8, a tylko niektóre gatunki więcej 75. Czy niedźwiedzie stanowią zagrożenie dla przetrwania pszczół na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 76. Skąd pochodzi nazwa Jeziora Wigry i co oznacza? a. nawa Wigry wywodzi się z języka ukraińskiego i oznacza “piękny” b. nazwa Wigry wywodzi się z języka litewskiego i oznacza “kręty” c. nazwa Wigry wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza “duży” 77. Jaka jest maksymalna głębokość Jeziora Wigry? a. 73 m b. 68 m c. 16 m 78. Wymień nazwę najczystszego jeziora na terenie WPN. 79. Gdzie znajdowała się pierwsza stacja hydrobiologiczna kierowana przez Alfreda Lityńskiego? 80. Gdzie wybudowana została stacja hydrobiologiczna w 1927 r. 81. Ile jezior znajduje się w granicach WPN? 82. “Strój bobrowy” to : a. futro bobra b. wonna wydzielina jego gruczołów c. pokrycie ogona bobra 83. Co to są tzw. “banie” a. łaźnie b. balie do prania c. spichlerze na zboże 84. Jakimi kolorami oznaczone są szlaki turystyki pieszej w WPN? 85. Podaj nazwę płaza, który chętnie wspina się na krzewy i drzewa? 86. Czy w Wigierskim Parku Narodowym większa jest powierzchnia lasów czy łączna powierzchnia jezior, pól, łąk i terenów zabudowanych 87. Jaką część powierzchni Wigierskiego PN stanowią lasy? 88. Jaki gatunek drzewa dominuje w górnej warstwie drzewostanów parku? pięć drzew najliczniejszych gatunków drzew rosnących ma terenie WPN 90. Jaka Puszcza rośnie nad brzegami jeziora Wigry? 91. Jakie zioła i rośliny można zbierać na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 92. Czy napar z wawrzynka wilczełyko może być pożyteczny? 93. Czy na terenie Puszczy Augustowskiej można spotkań cisy? 94. Czy cisy mają liście czy igły? 95. Wymień drzewa iglaste, które tracą igły na zimę. 101. Dlaczego to małe jeziorko nazywane jest sucharem? 102. Jak często w ciągu roku suchary wysychają? 103. Czy suchary słyną z obfitości ryb? 104. Jak głębokie są suchary? a. do 70 m b. do 15 m c. do 150 m 105. Czy suchary pokrywają się warstwą lodu w czasie zimy? 106. Czy suchary słyną jako ostoja dla dużych ptaków? 107. Czy brzeg suchara nazywany jest? a. plażą, b. breją, c. płem. 108. Czy suchary są połączone z innymi jeziorami? 109. Czy suchary szybko zarastają roślinnością wodną i wkrótce ich nie będzie? 110. Jak nazywa się największy suchar na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 111. Jak nazywa się największe jezioro na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 112. Jak jest głębokość jeziora Wigry? 113. Jak jest powierzchnia jeziora Wigry? 114. Jakie rzeki dopływają do jeziora Wigry? 115. Czy z Wigier można dopłynąć do Morza Bałtyckiego? 116. W jaki sposób powstały Wigry? 117. Jak jest długość linii brzegowej Wigier, wraz z wyspami (można się pomylić o 5 km)? 18. Wymień co najmniej 5 gatunków ryb, które żyją w Wigrach? 119. Czy jezioro Wigry połączone jest z innymi jeziorami? 120. Czy nad brzegami Wigier są zlokalizowane wsie? 121. W którym wieku zbudowano dwór myśliwski nad Wigrami? 122. Jaki władca przekazał kamedułom Wigry wraz z otaczającymi je lasami? 123. Kiedy został zbudowany wigierski klasztor? 124. Jakie są najstarsze ślady obecności człowieka nad Wigrami i z jakiego okresu pochodzą? 125. Na jakie zwierzęta polowali pierwsi mieszkańcy dzisiejszej Suwalszczyzny? 126. Jacy słynni ludzie bywali nad Wigrami? (wymień przynajmniej 2 postaci) 127. Czy kościół wigierski został zniszczony w czasie pierwszej, czy w czasie drugiej wojny światowej? której warstwie lasu jest najmniej światła: a) w podszycie b) w ściółce leśnej c) w runie leśnym d) w koronach drzew. zajęczy broni się przed nadmiernym nasłonecznieniem i wyparowaniem wody składając liście. Do jakiej popularnej rośliny podobny jest kształt jego liścia? 130. Wymień trzy rośliny jagodowe występujące w runie leśnym. 131. Czym różnią się trawy od turzyc. są rośliny , które odżywiają się tak jak ludzie? lesie, w różnych porach roku jest: a) cieplej latem, chłodniej zimą b) cieplej zimą, chłodniej latem c) temperatura latem i zimą jest taka sama. 134. Czy rośliny się przyjaźnią? są rośliny, które latem i zimą wyglądają tak samo? potrzebują do życia rośliny? 137. Czy są stworzenia , które wyglądają jak rośliny, a nimi nie są? 138. Jakiego koloru są pióra nietoperzy? 139. Czy to możliwe, że a naszych lasach żyją świecące owady? to organizmy światło, czy cieniolubne? sowy widzą w ciemności? 142. Czy nietoperze to latające myszy? Pytania dodatkowe 1. Jaki rodzaj drzew przeważa w lasach nad Wigrami, liściaste czy iglaste? 2. Wymień przynajmniej 2 powody, dla których pozostawia się martwe drzewa w lesie? 3. Jakie drzewo osiąga największą wysokość w Puszczy Augustowskiej? 4. Co to jest dziegieć? 5. Co oznacza słowo Ruda w nazwach miejscowości takich jak Gawrych Ruda i Maćkowa Ruda? 6. Której substancji nie uzyskuje się z drewna: dziegieć, smoła, węgiel drzewny, wosk, terpentyna, pospółka. 7. Czy nad Wigrami wytapiano żelazo? 8. Czy wigierscy kameduli trudnili się pozyskiwaniem żelaza, węgla drzewnego i smoły? 9. Czy wigierscy kameduli pozyskiwali sól w kopalniach nad Wigrami? 10. Czy wiesz co to jest smoła drzewna i jak ją niegdyś produkowano? 11. Czy w czasach Kamedułów wigierskich rosła już Puszcza Augustowska? 12. Jakie znasz dobra puszczańskie jakie pozyskiwali wigierscy kameduli? 13. Czy nad Wigrami produkowano szkło? 14. Czy po WPN można poruszać się po turystycznych szlakach po zmroku? 15. Czy na jeziorze Wigry można uprawiać sporty motorowodne? 16. Czy można korzystać z Czarnej Hańczy jako szlaku turystycznego pomiędzy Sobolewem a Wigrami? 17. Na której z wigierskich wysp można biwakować? 18. Czy można uprawiać wędkarstwo na jeziorach wigierskich? 19. Czy dozwolone jest wędkowanie w czasie zimy spod lodu? 20. Czy można latać lotniami i paralotniami nad Wigierskim PN? Powrót
Pszczoły jak ludzie - lubią się roić mniej albo bardziej. zwierzęta 03.12.2020, 10:38 Czym mózg człowieka różni się od mózgu szympansa.
Pod nazwą „pszczoła” kryje się wiele gatunków owadów zapylających. W Polsce występuje ich blisko 470, zaś na całym świecie – nawet 20 tysięcy! Spośród naszych krajowych pszczół tylko jedna, pszczoła miodna, daje miód i pozostaje pod opieką pszczelarzy. Pozostałe gatunki, czyli pszczoły dziko żyjące, nie mają swoich opiekunów. Pszczolinki, trzmiele, murarki, makatki, zadrzechnie czy obrostki możemy spotkać w bardzo różnych siedliskach – w lasach, parkach, miastach, górach, na łąkach i polach – czyli prawie wszędzie! Niektóre pszczoły odwiedzają też nasze balkony i ogrody, dlatego mamy ogromną rolę w zapewnieniu im bazy pokarmowej (miejsc, gdzie znajdą pokarm – pyłek i nektar), a także miejsc do gniazdowania. Poznaj ten różnorodny i niesamowity świat pszczół!Makatka zbójnica Kontrastowo ubarwiona, dość duża żółto-czarna pszczoła. Ponieważ, jak na pszczoły, ma skąpe owłosienie, może przypominać osę, ale ma wyraźnie szerszą talię. Makatki zamiast żądła mają na końcu odwłoka kolec, którego używają do zawziętej obrony terytorium przed innymi pszczołami – stąd najprawdopodobniej wzięła się ich nazwa. Co ważne, jej bojowy charakter wykorzystywany jest wyłącznie przeciwko owadom, a obserwatorom przyrody nie robią krzywdy. Zbójnice, podobnie jak inne gatunki makatki, tworzą bardzo komfortowe, mięciutkie gniazda: ich wnętrze wyściełają włoskami zebranymi z liści złotawy Malutka (7-8 mm), piękna pszczoła o złotawym, metalicznym połysku. Gniazduje w piaszczystych glebach, gdzie wykopuje rozbudowane norki – 15 cm pionowy korytarz rozgałęzia się na niewielkie poziome korytarzyki zakończone komórkami, w których składane są jaja. Smukliki tworzą społeczności, w których kilka starszych sióstr pomaga matce zajmować się młodszymi ruda To pszczoła, której grzbiet i boki porośnięte są pomarańczowymi włoskami, tworzącymi charakterystyczny rudy „płaszczyk”. U samic kolor jest bardzo intensywny, często wpadający wręcz w czerwień. Ma trochę ponad centymetr długości, a jej ulubionym pożywieniem jest pyłek i nektar z kwiatów porzeczki i Dość rzadka i niezwykła pszczoła. Czułki samców mogą być tak długie, jak ich całe ciało – dzięki temu można łatwo rozpoznać ten gatunek. Kornutki są bardzo wyspecjalizowane pokarmowo, to znaczy pożywiają się wyłącznie na wąskim gronie gatunków roślin. W Polsce najłatwiej je spotkać na roślinach motylkowych, np. wyce czy komonicy. Lubią otwarte, ciepłe tereny, nasłonecznione skraje lasów i naturalnie użytkowane ziemny Tak! Trzmiele to też pszczoły! Choć czasem budzą obawy z uwagi na swą wielkość, to w rzeczywistości jedne z najprzyjaźniejszych pszczół. Trzmiel ziemny, jak wszystkie trzmiele, ma pękatą budowę ciała i gęste futerko – w przypadku tego gatunku w kolorze czarno-żółtym z białą końcówką odwłoka. Spośród krajowych trzmieli, tworzy najliczniejsze społeczności liczące nawet 1000 osobników. Gniazda, jak sama nazwa wskazuje, zakłada pod ziemią, często w opuszczonych norach gryzoni. Zbiera pokarm z ponad 500 gatunków roślin Nieduża, mierząca niecały centymetr pszczoła. Jej nazwa, występująca również w języku angielskim (scissor bee) i niemieckim (Scherenbiene) pochodzi od kształtu żuchwy. Jest niezbyt obficie owłosiona, ciemno ubarwiona, a odwłok u samców jest charakterystycznie zakrzywiony. Różne gatunki nożycówek preferują różne gatunki roślin pokarmowych, ale najwięcej z nich wybiera fioletowa Największa pszczoła żyjąca w Polsce, sięgająca 25-30 mm. Do 2016 r. była uznawana za wymarłą w naszym kraju, obecnie powraca ze względu na ocieplenie klimatu. Ma czarny odwłok i charakterystyczne fioletowe, mieniące się skrzydełka. Gniazda wygryza w martwym ogrodowa Najsłynniejsza pszczoła samotna, czyli taka, która zakłada swoje indywidualne gniazdo. Ten niewielki (8-12 mm) gatunek można zaobserwować wczesną wiosną, już od marca. Chętnie zasiedla domki dla owadów przygotowane z trzciny lub rurek bambusowych. Pełni bardzo ważną rolę w zapylaniu drzew letnia Pospolita pszczoła piaszczystych terenów. Porośnięta białymi lub żółtopomarańczowymi włoskami, na odwłoku ma wyraźne czarne pasy. Samice mają bardzo charakterystyczne, obficie owłosione tylne nogi, które z wyglądu przypominają miodna Najbardziej znany gatunek pszczół, bo jedyny, który został powszechnie udomowiony z uwagi na produkcję miodu. Pszczoły miodne tworzą duże rodziny. Są generalistkami - to znaczy korzystają z szerokiego wachlarza różnych gatunków roślin, a także spadzi produkowanej przez mszyce. Potrafią przekazywać sobie informacje o smacznych kwiatach za pomocą tańca, wskazującego kierunek świata i odległość do opisywanego kamiennik To kolejny z 28 gatunków trzmieli występujących w Polsce. Jest prawie cały czarny, z wyjątkiem końca odwłoka, który pokryty jest czerwonymi włoskami. Samce mają również nieliczne żółte włoski blisko głowy. Bardzo rozpowszechniony w różnych rodzajach siedlisk i stosunkowo łatwo można go spotkać. Zapyla 360 gatunków roślin, a według wielu obserwatorów najczęściej odwiedza żółte kwiaty. Bardzo do niego podobny, ale dużo rzadszy jest trzmiel rudonogi - różni się od kamiennika rudymi włoskami na nogach.
Request PDF | On Jul 1, 2009, Jerzy Wilde published Polubić pszczoły. Cz. X. O przesiedlaniu pszczół, postępowaniu z rodzinami, w których pojawiły się trutówki, a także o pierwszym
Michał Kaczor Trwa sezon na miodobranie. Marcin Górnik, pszczelarz zawodowy opowiedział nam o właściwościach miodu, odróżnianiu prawdziwego od syntetycznego i krystalizacji. Koniec wiosny i lato to okres najbardziej wytężonej pracy dla pszczelarzy. Praca przy pozyskiwaniu miodu trwa często kilkanaście godzin na dobę. Mariusz Górnik, pszczelarz zawodowy opowiedział nam o właściwościach miodu. - Każdy miód ma charakterystyczne właściwości, które pochodzą z rośliny, z której pszczoły zbierają nektar lub ewentualnie soki drzew przy miodach spadziowych. Do każdego miodu pszczoły dodają od siebie te same enzymy i w ten sam sposób przerabiają nektar czy spadź na miód. Na przykład miód spadziowy, który pochodzi od jodły jest dobry na układ oddechowy, a rzepakowy lub gryczany do bardzo dobre miody na układ krwionośny - mówi Mariusz Górnik. Żeby zrobić słoik miodu pszczoły muszą zebrać nektar z kilku milionów kwiatów. Do tego potrzebna jest też praca pszczelarzy. - To długo trwały proces. Pszczoły muszą odwiedzić kilka milionów kwiatów, żeby zebrać kilogram miodu. Na początku miód jest nektarem, który pszczoły przynoszą do ula, kilkakrotnie przekazują między sobą kroplę nektaru, którą zbieraczka przynosi. Pszczoły zajmująca się przerabianiem nektaru na miód pobierają od siebie kroplę nektaru i każda dokłada swoje enzymy i równocześnie składają je w plastrach. Poprzez odpowiednią wentylację i temperaturę ula odparowują nadmiar wody z nektaru i wtedy nektar zagęszcza się. Miodem staje się, kiedy przez pszczoły zostaną dodane enzymy, które są potrzebne, żeby produkt był trwały - tłumaczy Mariusz Górnik. Wiele osób kupując miód zadaje sobie pytanie - jak odróżnić prawdziwy od syntetycznego. - To jest bardzo trudne. Nie ma jednej, uniwersalnej metody. Osoby, które mają do czynienia z miodem są w stanie poznać po znaku, zapachu, konsystencji, czy wyglądzie, ale tutaj potrzebne jest doświadczenie. Jest dobry sposób, który możemy zrobić w domu. Miód nie może rozpuszczać się za szybko w wodzie. Jeżeli będzie robiony syrop cukrowy, to bardzo szybko rozmiesza się. Miód po dodaniu do wody będzie trudny do wymieszania. Pojawią się smugi w wodzie łatwe do zauważenia. To najprostsza metoda, którą możemy zrobić w domu - dodaje pszczelarz. Ważne jest, że miód zawsze krystalizuje się. Można ten proces nieco spowolnić. - Miód zawsze krystalizuje się. Z chemicznego punktu widzenia jest to przesycony roztwór cukru. Jeden miód krystalizuje szybciej, a drugi wolniej. Rzepakowy krystalizuje bardzo szybko, a akacjowy, czy spadziowy dużo dłużej. Bardzo często pszczelarze teraz kremują miód. Polega to na mieszaniu miodu w interwałach czasowych. Powoduje to, że kryształ jest rozbijany. On jest skrystalizowany, ale smarowny, więc wygodniejszy dla konsumentów - mówi Mariusz Górnik. Cała rozmowa z Mariuszem Górnikiem do odsłuchania poniżej: Czym się różni rudy od pszczoły? Bez spoilerów. djkrss. djkrss. z youtube.com. dodany: 02.05.2016, 08:40:01 # rozrywka # humor # suchar # heheszki # dowcip. 1

WOSK PSZCZELI – CZYM JEST ORAZ JAK JEST PRODUKOWANY? Wosk pszczeli, jak wskazuje nam już jego sama nazwa, jest produktem, który pochodzi od pszczół, a konkretniej pszczoły miodnej (Apis mellifera L.). Substancja ta jest wydzielana przez gruczoły woskowe, które w przypadku pszczoły miodnej znajdują się na brzusznej stronie jej odwłoka.

. 180 422 341 44 34 310 106 374

czym się różni rudy od pszczoły